De recente wijzigingen in de Belgische wetgeving, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 26 januari 2024, markeren een significante aanscherping van de aanpak van witwassen, specifiek met betrekking tot transacties die verband houden met vermogen afkomstig uit gewone fiscale fraude.
Deze wijzigingen, die op 5 februari 2024 in werking zijn getreden, hebben ingrijpende gevolgen voor financiële tussenpersonen en andere derden die betrokken zijn bij dergelijke transacties.
Centraal in de aangepaste regelgeving staat artikel 505 van het Belgische Strafwetboek, dat het witwasmisdrijf omschrijft. Witwassen wordt daarbij breed geïnterpreteerd als elke handeling met vermogensvoordelen die illegaal verkregen zijn, met de wetenschap van die illegale herkomst. Dit omvat niet alleen de directe omgang met dergelijke vermogensvoordelen, zoals het ontvangen, beheren, en bewaren ervan, maar ook het omzetten, overdragen, verbergen, of verhullen van de oorsprong.
De wijzigingen richten zich op het verwijderen van de zogenaamde 'ontsnappingsroute' voor derden bij niet-ernstige of gewone fiscale fraude. Voorheen konden derden, die niet direct betrokken waren bij de onderliggende fiscale fraude, zich beroepen op een uitzondering waardoor ze niet aansprakelijk waren voor bepaalde witwasmisdrijven. Deze uitzondering is nu afgeschaft, waarmee de wetgeving in overeenstemming wordt gebracht met de strenge eisen van de zesde Europese antiwitwasrichtlijn.
Voor meldingsplichtige entiteiten, zoals financiële instellingen, notarissen, en advocaten, introduceert de wet een strafuitsluitende verschoningsgrond, mits zij kunnen aantonen dat ze de wetgeving en regelgeving tegen fiscale fraude nauwgezet hebben gevolgd. Dit betekent dat zij wel vervolgbaar zijn voor witwasmisdrijven, maar onder bepaalde voorwaarden geen straf zullen ontvangen. Deze bepaling onderstreept het belang van een zorgvuldige naleving van de wet- en regelgeving in de strijd tegen fiscale fraude.
Tegelijkertijd introduceert de nieuwe wetgeving verzwarende omstandigheden voor bepaalde beroepsgroepen wanneer zij, in de uitoefening van hun professionele activiteiten, betrokken raken bij witwassen. Dit benadrukt de verhoogde verantwoordelijkheid van deze entiteiten om zich aan de voorschriften te houden en de ernst waarmee de Belgische wetgever witwassen nu benadert.
De implicaties van deze wetswijziging zijn verstrekkend. Voor burgers betekent dit een grotere zorgvuldigheid bij het ontvangen van gelden, bijvoorbeeld via schenkingen of erfenissen, waarbij de fiscale conformiteit en herkomst van het vermogen in twijfel getrokken kunnen worden. Voor meldingsplichtige entiteiten ligt er een duidelijke opdracht om hun compliance systemen te versterken en te zorgen dat ze aan alle eisen voldoen om mogelijke sancties te vermijden.
Deze wetswijziging markeert een belangrijk moment in de Belgische strijd tegen fiscale fraude en witwassen, met significante gevolgen voor een breed scala aan betrokken partijen. Het is essentieel voor alle partijen om zich bewust te zijn van deze nieuwe verplichtingen en ervoor te zorgen dat hun handelingen volledig in lijn zijn met de gewijzigde wetgeving.
Christophe Romero
Senne Verholle
Comments