De Belgische Staatsbon is het afgelopen jaar een zeer populaire belegging gebleken, gezien het eerder veilige karakter en de relatief hoge rente in vergelijking met de traditionele spaarrekening. Nu de Belgische Staatsbon van afgelopen jaar aan zijn vervaldag toe is, staat de volgende alweer klaar. Het valt te bekijken of ook deze weer populair zal worden onder de Belgische bevolking.
Doet er zich een overlijden voor en de erflater had Belgische Staatsbons in zijn vermogen dan zijn deze uiteraard eveneens onderhevig aan erfbelasting. Bij het invullen van de aangifte van nalatenschap kunnen er echter fiscale problemen opduiken, vooral in verband met de fiscale lijst en de waardebepaling van deze effecten.
Wat is de fiscale lijst?
De zogenaamde fiscale lijst is een door de banken opgestelde lijst waarop de waardering van bepaalde financiële instrumenten, zoals aandelen, obligaties en andere effecten, wordt vermeld.
De verplichting tot opmaak van dergelijke lijst kadert binnen de informatieverplichting van de banken ten aanzien van de fiscus. Deze lijst wordt door de fiscus immers gebruikt als referentiepunt om het bestaan en de waarde van belastbare activa vast te stellen in het kader van de erfbelasting. In die zin vormt het uiteraard ook een vorm van controle op wat de erfgenamen in de aangifte van nalatenschap aangeven.
Het is bijgevolg raadzaam om steeds de fiscale lijst op te vragen bij de bank van de erflater om na te gaan welke financiële instrumenten hij in eigendom had en welke waardering hiervoor in de aangifte moet worden opgenomen.
Ontbreken staatsbon op de fiscale lijst: quid aangifte nalatenschap
Een specifiek probleem dat in de praktijk wordt vastgesteld met de Staatsbon is dat ze vaak niet op de fiscale lijst verschijnen. Dit is logisch wanneer rechtstreeks op de Staatsbon werd ingeschreven via de dienst van de Grootboeken van het Federaal Agentschap van de Schuld (in plaats van via de effectenrekening bij een bank). Er is met andere woorden geen financiële tussenpersoon die hierover enige informatieverplichting moet vervullen.
Aangezien de fiscale lijst vaak net als uitgangspunt wordt gehanteerd bij de invulling van de aangifte van nalatenschap, bestaat er dus een reëel risico dat de Staatsbon over het hoofd wordt gezien en er een ‘verzuim‘ tot stand komt, met alle gevolgen van dien.
Het is dus aangewezen om de via de geëigende wegen de nodige stappen te zetten om na te gaan of er effectief een Staatsbon in het vermogen van de erflater aanwezig was.
Waardebepaling: Beursgenoteerd of niet?
Zodra duidelijk is dat de overledene een Staatsbon bezat, moet de waarde ervan worden bepaald voor de aangifte van nalatenschap. Bij beursgenoteerde effecten is de waardebepaling relatief eenvoudig: de waarde wordt doorgaans gebaseerd op de slotkoers van de effecten op de dag van overlijden. De fiscale lijst biedt in deze gevallen een duidelijke richtlijn. Voor zover dit voordeliger zou zijn, kan ook worden gekozen voor de slotkoers op de datum van een of twee maanden na het overlijden.
Maar voor niet-beursgenoteerde effecten ligt het iets ingewikkelder. In zo’n geval moet de waarde worden "geschat", vaak aan de hand van (combinaties van) bepaalde methoden, waarbij soms een waarderingsexpert moet worden ingeschakeld. Dit kan leiden tot interpretatieverschillen en mogelijke discussies met de fiscus.
In de praktijk stellen we vast dat er onzekerheid lijkt te bestaan over de waarderingsregel die moet worden toegepast op de Belgische Staatsbon. Wij menen dat de Belgische Staatsbon die ter beurze genoteerd is, logischerwijze onderworpen is aan de waarderingsregel voor beursgenoteerde effecten.
Het is echter anders als de Staatsbon reeds de vervaldag had bereikt op datum van het overlijden maar er nog geen betaling is kunnen gebeuren, in welk geval de vordering op de Staat een gewone schuldvordering uitmaakt en moet worden teruggevallen op de gewone waarderingsregels.
De correcte navolging van de waarderingsregels in de erfbelasting is essentieel om activa aan de juiste waarde aan te geven en de gevolgen van een eventuele onder- of overschatting te vermijden.
Conclusie
Het ontbreken van Staatsbons op de fiscale lijst en de onzekerheid rond hun waardebepaling kunnen aanzienlijke fiscale gevolgen met zich meebrengen voor de aangifte van nalatenschap en de heffing van de erfbelasting.
Deze problematiek is slechts een van de redenen waarom het essentieel is om zich professioneel te laten begeleiden bij het voorbereiden van een aangifte van nalatenschap. Dit kan mogelijke conflicten met de fiscus en verdere punitieve gevolgen vermijden in een reeds voor de erfgenamen moeilijke periode.
Heeft u nog vragen of opmerkingen aangaande bovenstaande problematiek? Boek gerust een vrijblijvend gesprek in.
Christophe Romero Senne Verholle
留言